Với phần lớn những ai mới bắt đầu tìm hiểu về tu tập, việc ngồi thiền thường được hình dung như một trạng thái an tĩnh hiếm có, hoặc một loại hỷ lạc mà hành giả mong muốn sở hữu. Dẫu vậy, khi tìm hiểu phương pháp Ngài Mahāsi cho người mới, chúng ta sẽ nhận ra một quan điểm hoàn toàn mới mẻ: việc tu tập không hướng đến việc biến đổi ta thành một hình mẫu khác biệt, mà là để quan sát chính mình một cách sâu sắc trong mỗi giây phút hiện tại.
Trong các nội dung Ngài Mahasi bài giảng, Ngài luôn đề cao một lý thuyết đơn giản nhưng cực kỳ thâm sâu: cần ghi nhận rõ ràng các hiện tượng đang diễn ra trên thân tâm, trong đúng hình hài nguyên sơ của chúng. Hành giả không cần đến sự hình dung hay tư duy logic, cũng không cần nỗ lực tạo dựng bất kỳ trạng thái lạ lẫm nào. Cốt lõi chỉ nằm ở sự “ghi nhận” — một cái biết bền bỉ, chân thực và không phê phán.
Trong giai đoạn đầu, lối thực hành của Ngài Mahāsi rất phù hợp bởi đặc tính có trình tự, dễ hiểu và dễ áp dụng. Thiền sinh được dắt dẫn bắt đầu từ một đối tượng vô cùng gần gũi: sự chuyển động lên xuống của bụng trong quá trình hô hấp. Khi bụng phồng lên thì biết là “phồng”, khi bụng thu lại thì biết là “xẹp”. Mọi việc chỉ cần đơn giản như vậy. Khi tâm bắt đầu xao lãng, chỉ cần nhận diện là “suy nghĩ”; khi có tiếng động check here phát sinh, hãy lập tức ghi nhận "nghe". Đừng nên phiền muộn hay cáu kỉnh với chính mình, mà hãy điềm tĩnh trở lại với đối tượng trung tâm.
Trong các buổi Ngài Mahasi bài giảng, Ngài luôn khẳng định: khả năng hay biết trong tỉnh giác này, khi được áp dụng một cách đúng pháp và kiên trì, sẽ từ từ phơi bày thực tướng anicca, dukkha và anattā nơi các pháp. Hành giả mới không nhất thiết phải am tường giáo luật từ thuở ban đầu. Chỉ cần thực hành đúng pháp, sự hiểu biết sẽ tự nhiên thăng hoa theo thời gian.
Một khía cạnh then chốt trong kỹ thuật Ngài Mahāsi cho người mới là thái độ hành trì. Bậc Đạo sư không cổ xúy việc nỗ lực quá sức, cũng chẳng đồng tình với sự lười nhác. Điều cần thiết là sự tinh tấn cân bằng, chánh niệm chừng mực, cùng lòng kiên trì không mệt mỏi. Tu tập không phải là một cuộc chạy đua lấy thành tích, mà là con đường quay lại để thấu hiểu rõ ràng từng bước chân của thân tâm.
Không chỉ giới hạn trong lúc ngồi, Ngài Mahāsi còn hướng dẫn đưa tỉnh giác vào mọi tư thế: đi, đứng, nằm, ngồi. Lúc di chuyển, ghi nhận là đi; lúc bất động, ghi nhận là đứng. Chính vì vậy, thiền không còn bị bó hẹp trong các buổi tập riêng lẻ, mà len lỏi và trở thành một phần không thể thiếu của sinh hoạt thường nhật.
Với hành giả sơ cơ, hướng đi Ngài Mahāsi cho người mới là một con đường thực tế và vững chãi. Chẳng cần tin tưởng thiếu cơ sở, cũng không cần những chứng đắc huyền bí. Điều kiện chỉ là sự thành thật để theo dõi, lòng kiên tâm để đi tiếp, cùng một thái độ khiêm nhu để liễu tri những gì đang vận hành nơi chính mình. Từ gốc rễ này, trí tuệ sẽ từng bước sinh trưởng một cách hết sức tự nhiên.